Cliëntprofielen in de wijkverpleging: Optimale inzet door loskoppeling van bekostiging

Door Daan Ooms | Health Analytics | Product owner bij EscuLine

Heb je als zorgverlener de formulieren voor de cliëntprofielen van de NZa ingevuld? Dat is geen weggegooide moeite als je de informatie gebruikt om van te leren.

Na jaren voorbereiding is het voorstel van bekostiging van de wijkverpleging op basis van cliëntprofielen weggestemd door de Tweede Kamer. Door de cliëntprofielen los te koppelen van de bekostiging, kunnen de voordelen ervan juist worden benut. Dan worden cliëntprofielen niet meer gebruikt om de wijkverpleging, letterlijk en figuurlijk, af te rekenen. Maar als instrument voor de zorg om te leren van verschillen en uitzonderingen.

De kritiek op de NZa-profielen is hierbij juist een voordeel. Bijvoorbeeld de kritiek dat uren zorg voor individuele cliënten in veel gevallen fors afwijken van de door de NZa ingeschatte benodigde uren zorg. Ondanks dat deze cliënten dezelfde ingeschatte draagkracht, draaglast en ondersteuningsbehoefte hebben. Door die verschillen inzichtelijk te maken kan een gesprek ontstaan over verschillen in de zorg voor soortgelijke cliënten. Hierdoor komen best practices boven tafel waar de hele organisatie van kan profiteren. Bijvoorbeeld van een team dat cliënten met lage draagkracht toch weet te mobiliseren. Of van een team dat een effectieve manier heeft om het netwerk van een cliënt met hoge draaglast te mobiliseren.

“Dat is geen reden voor afrekening, maar een startpunt om van elkaar te leren”, aldus Daan Ooms.

Overige punten van kritiek over het werken met cliëntprofielen vallen bijna allemaal weg met het loskoppelen van de bekostiging. Het gevaar van onderfinanciering van complexe zorg valt per definitie weg. Het verlies van professionele autonomie treedt niet op als niet op cliëntprofielen wordt afgerekend. Daarnaast is er geen prikkel om de zorgintensieve cliënten binnen een profiel af te wijzen.

Naast verschillen binnen een profiel, kan het gemiddelde aantal uren van een heel profiel hoger zijn dan verwacht. In grafiek 1 en 2 heeft profiel 2 (hoge draagkracht, lage draaglast, gemiddelde ondersteuningsbehoefte) het hoogste aantal uren zorg (doelmatigheid). Een verklaring hiervoor is vaak snel te vinden in een dashboard waarbij ook de zorginhoudelijke informatie beschikbaar is. Zulke dashboards helpen ook bij het eerdergenoemde gesprek over verschillen in uren tussen cliënten met hetzelfde profiel. Voor meer informatie over hoe zo’n dashboard eruitziet, neem contact op via info@esculine.nl. 

Grafiek 1: Doelmatigheid per cliëntprofiel, eenvoudig per team inzichtelijk

Grafiek 2: Draagkrachtig betekent niet automatisch een laag aantal uren (doelmatigheid)